انحراف مادرزادی ستون فقرات

مییلومننگوسل- مییلوسل- لیپومییلومننگوسل

این ضایعات به علت نقص در هفته ۲۸ جنینی است که با بیرون‌زدگی قسمتی از نخاع به سطح پوست می‌باشد. از موارد مخفی خفیف تا موارد شدید همراه است. علائم می‌تواند از عوارض خفیف ادراری تا فلج کامل باشد.

اندیکاسیون جراحی:

در تمام موارد توصیه نمی‌شود. مگر آسیب پیش‌رونده یا شدید باشد.

ناهنجاری ستون فقرات قسمت استخوانی:

شامل موارد متعددی می‌باشد ولی نرم‌های شایع آن اسکولیوزیس- کیفوزیس- کیفواسکولیزیس- اسپوندیلولیستزیس-

درمان جراحی برای کایفواسپوندیلولیستزیس بستگی به سن بیمار، میزان انحراف از زاویه نرمال، خطرات تهدیدکننده تنفسیدارد.

از اندیکاسیون‌های عمل جراحی کینواسکولفوزیس

1. انحراف پیش‌رونده ۲. اختلالات تنفسی
2. درد شدید مقاوم بهدرمان ۴. زیبایی می‌باشد.

هرگونه انحراف در ستون فقرات قطعاً نیاز به عمل جراحی ندارد.

و درمان‌های اولیه از قبیل ورزش- Brace- فیزیوتراپی و اصلاح روش‌های رفتاری می‌باشد.

روش آندوسکوپی و اولتراسونیک:

در مورد فتق دیسک‌های کمری که شرایط زیر را داشته‌باشند اقدر به درمان خواهند بود.

1. دیسک Single 2. Lateral 3. Soft Disc

محدودیت‌های روش آندوسکوپیک و اولتراسونیک

وجود تنگی کانال- در صورتی که تنگی کانال لترال یا تنگهای استخوانی

۱.در صورتی که تنگی کانال به علت استخوانی یا کیمانان‌های لکینه باشد.

2. وجود قطعه پاره دیسک بزرگ باشد.
3. در مواردی که درگیری با انحراف و یا از بین رفتن انحنای طبیعی ستون فقرات باشد.
4. در صورت وجود‌هرگونه جابجایی مهره- نقص استخوانی- جابجایی- شل بودن فست
5. وجود هرگونه پاتولژی در قسمت استخوانی دیالیگامانی.

روش جراحی: شامل عوارض- معایب- فواید

عوارض: عفونت ۲-۱ % آسیب عصبی حین عمل جراحی % ۲-۰.۵

معایب: محدودیت حرکت ۲-۱ ماه بعد از عمل- هزینه بالاتر

فواید: با توجه به جمیع روش‌های درمانی بالاترین میزان موفقیت را دارد.

در آمارهای مختلف دنیا نتایج عمل جراحی

میزان موفقیت جراحی به عوامل زیر بستگی دارد.

1. وزن بیمار ۲. سن بیمار     ۳. میزان

درگیری ستون فقرات- شامل تعداد مهره‌های درگیر- وجود هرگونه آسیب همراه

4. نوع روش جراحی و تجربه جراح

بهترین پاسخ در بین آقایان و خانم‌های جوان با وزن نرمال و درگیری ۳-۱ مهره دیسک یا تنگی کانال که موفقیت و نتایج عالی روش جراحی در این بیماران بالای ۹۸% می‌باشد. (نتایج عالی)

درمان (دیسک، تنگی کانال، انحراف ستون فقرات)

۱.درمان دارویی: بایستی اذعان کرد تمامی داروهای مصرفی در درمان بیماری ستون فقرات نقش تسکینی دارد و تمامی داروهای مصرفی نقشی در برطرف کردن اصلاح و یا درمان قطعی بیماری ندارد و برای کاهش درد برای دوره حاد بیماری و درد توصیه می‌شود.

دارو چه به صورت تزریقی و یا خوراکی حتی تزریق در موضع درد مثل اینترادورال و یا اپی‌دورال تزریق‌های داخل موضع گردن و کمر.

2. فیزیوتراپی: کایرویراکسی- کارومانی- ماساژ و لیزر- اوزن‌تراپی – آب‌درمانی Hydrotropy

دومین مرحله درمان می‌تواند شامل یکی از مراحل فوق باشد. اثردرمانی تمامی گروه‌های فوق شامل افزایش خون‌سانی در محل آسیب مخصوصاً عضلات منطقه درگیر و قارچ‌سازی را مرحله‌های ایجاد درد می‌باشد لذا تمامی موارد فوق در صورت که بیماری در مراحل اولیه باشد. مثلاً فتق دیسک‌های خفیف- اسپاسم عضلانی- فشار روی faset- لیگامان و عضلات می‌تواند باعث کاهش درد و در صورتی که به صورت طولانی و مستمر و منظم انجام گیرد باعث اصلاح بیماری شود.

در مواردی که پاتولژی (بیماری- فتق دیسک- تنگی کانال- اسکوسیوز- آرتروز و …)

در موارد پیشرفته‌تر باشد- روش‌های فوق قادر به برگرداندن بیماری به حالت نرمال نخواهد شد و می‌توانند برای دوره‌های زمانی محدود باعث کاهش درد در بیمار شود. دوره‌های بی‌دردی در بیمار بستگی به پیشرفت بیماری دارد.

مثلا در مورد پارگی دیسک و یا تنگی کانال قابل توجه- آرتروز پیشرفته- انحنای قابل توجه ستون فقرات و از بین رفتن انحنای طبیعی- روش‌های فوق قادر به اصلاح یا بهبود دائم بیماری نخواهند شد.

4. روش‌های کم تهاجمی (minimmali invasive) شامل تزرق داخل نخاعی داخل کانال

روش اولتراسونیک- روش اندسکوپیک- تزریق اینترادیسکال

در مورد فتق دیسک‌های کمری که شرایط زیر را داشته باشند قادر به درمان بیماران خواهند بود:

1. Single disk (تک دیسک)
2. Farlateraldisk (دیسک‌های خارج از مرکز کانال)
3. Saftdisk (دیسک نرم)

محدودیت‌های روش اولتراسونیک آندوسکوپیک:

1. تنگی کانال به علت ضایعه استخوانی یا لیگامان کلسیفیه می‌باشد.
2. وجود قطعه بزرگ دیسک داخل کانال
3. درگیری با انحراف ستون فقرات همراه باشد.
4. وجود هرگونه جابجایی مهره و یا نقص استخوانی

اندیکاسیون عمل جراحی در دیسک، تنگی کانال و انحراف ستون فقرات

۱.درد ناتوان‌کننده که به درمان دارویی و نگهدارنده از قیبل فیزیوتراپی- استراحت دارد پاسخ ندهد.

2. بروز هرگونه آسیب عصبی ناشی از فشار روی نخاع یا ریشه‌های عصبی- آسیب می‌تواند حسی- حرکتی و یا نقص در کنترل اسفنکتری شامل:

۱.اختلال در ادرار کردن مثل تکرار ادرار، یا عدم توانایی در ادرار کردن باشد.

2. اختلال در کنترل مدفوع شامل عدم توانایی در دفع‌یابی اختیاری در دفع باشد.

– و یا بروز اختلالات جنسی شامل ناتوانی در توان جنسی یا کاهش میل جنسی

بروز بی‌حسی در ناحیه تناسلی یکی از تظاهرات بسیار جدی و خطرناک ناشی از بیرون‌زدگی دیسک و پارگی آن باشد که بایستی بسیار جدی گرفته شود.

3. بروز علائمی شامل بی‌حسی ناحیه تناسلی کاهش شدید قدرت اندام‌های تحتانی یا فوقانی. عدم توانایی در ایستادن و راه رفتن می‌تواند از موارد اورژانس عصبی نخاعی باشد که اقدام و مداخله جراحی در سریع‌ترین زمان ممکن لازم است.

نتیجه عمل جراحی با موفقیت در برگشت عوارض عصبی با سرعت عمل درمداخله جراحی نسبت مستقیم دارد توصیه می‌شود در صورت بروز چنین عوارضی عمل جراحی زیر ۱۲ ساعت اقدام پذیرد.

امکان برگشت عوارض عصبی بعد از عمل جراحی وجود دارد.

ولی میزان و زمان برگشت علائم بستگی به فاکتورهای مختلفی از قبیل:

1. سرعت در اقدام جراحی ۲. محل آسیب ۳. شدت علائم عصبی قبل از عمل دارد.

متذکر می‌شویم به هیچ‌گونه روش جایگزینی در صورت بروز عوارض فوق در بهبود و درمان بیمار مؤثر نخواهد. (از قبیل: فیزیولوژی- اوزن‌تراپی و تزریق اپی‌دورال- کاسیروپراسی ماساژ

دلایل درد در ناحیه ستون فقرات به ترتیب شیوع

از بین رفتن Curve طبیعی ستون فقرات گردن و کمری و پشتی است هرگونه انحنای غیر طبیعی در ستون فقرات می‌تواند باعث ایجاد درد به صورت موضعی و یا انتشاری شود. دردهای لوکال در محل پاتولوژی با انتشار محدود در ناحیه حس می‌شود.

دردهای رادیکولر بر اثر فشاری روی اعصاب نخاعی باعث ایجاد درد در ناحیه‌ی دور از محل آسیب مثل انتهای اندام‌های فوقانی و تحتانی مثل بازوها- کف دست و پا و ساق حس می‌شود.

دردهایی که ناشی از تحت فشار قرار گرفتن ریشه‌های عصبی است اصولاً با تظاهرات دیگری مثل گزگز- خواب‌رفتگی همراه است.

ادامه آسیب روی ریشه‌های عصبی می‌تواند ریشه‌های دیگر نخاع نیز درگیر شده که به دنبال اختلال قدرت در عضلات درگیر شامل فلج پیش‌رونده و یا ناگهانی force را خواهیم داشت.

فلج عضلانی به دنبال درگیری ریشه‌های نخاعی و یا نخاع به واسط دیسک و یا تنگی کانال می‌توانند به صورت ناگهانی یا تدریجی باشد. در صورت بروز آسیب نخاعی به دنبال ضایعات فوق- عمل جراحی در سریع‌ترین زمان ممکن توصیه می‌شود. هیچ روش جایگزینی مؤثری در درمان این بیماران وجود ندارد.