دو دسته شایع از ضایعات عروقی- مغزی میباشند.
آنوریسم مغزی:
به چند دسته بر اساس نوع عامل ایجادکننده اولیه تقسیمبندی میشوند.
آنوریسم تروماتیک (ناشی از ضربه) | آنوریسم عفونی | آنوریسم خودبهخودی |
جدار عروق مغزی از ۵ لایه تشکیل شده است.علت بروز آنوریسم نقص در لایه خارجی رگ میباشد که باعث بیرونزدگی لایه داخلی (اینتیما) از جدار رگ میشود- که این بیرونزدگی معمولاً در محل در شاخه شدن عروق بروز پیدا میکنند. در هر قسمتی از عروق مغزی شامل ۱- تنه کاروتید۲- عروق مغزی قدامی ۳- عروق مغزی میانی
۴- عروق مغزی خلفی(شریان ورتبروبازیلر) و یا شاخههای کوچکتر منشعب شده میشوند رؤیت شود. شکل و اندازه آنوریسم نیز میتواند از اندازههای بسیار کوچک m5-3 تا اندازههای بزرگ ۱۰cm و یا بیشتر هم برسد.
تظاهرات آنوریسم:
۱- اثرات فشاری روی بافتهای مغزی: مخصوصاً وقتی که اندازه آن بسیار بزرگ باشد و یا در محل حساسی از مغز باشد.
۲- خونریزی: که تظاهر شایع آنوریسم میباشد.
خونریزی به چند فرم بروز میکند:
- SAH ICH ۳. IVH
ولی تظاهر شایعتر آن به صورت SAH (یعنی خونریزیهای شعله شمعی در بین بافتهای مغزی شیارها و قناتهای مغزی است.)
آنوریسم مغزی یک بیماری بسیار جدی و کشنده میتواند باشد.
اگر در اولین خونریزی ناشی از آنوریسم میتواند تا ۵۰% برسد هم برسد.
یعنی ۵۰-۳۰% این بیماران در اولین خونریزی مغزی قبل از مراجعه به بیمارستان از بین میروند و از بین کسانی که بیمارستان میرسند درصدی از بیماران بسته به شرایط بیماری میزان خونریزی میتواند در حین درمان از بین بروند.
عوامل تعیینکننده در عاقبت بیمار شامل:
۱.ضریب هوشیاری (GCS) ۲. میزان خونریزی
- سن و شرایط عمومی بیمار ۴. محل آنوریسم
درمان
- درمان دارویی
در این بیماران تنها به عنوان نقش فراهمکننده و اولیه برای stable و پایدار کردن بیمار دارد تا عمل جراحی برای بیمار انجام شده است و بسیار مهم است.
درمان جراحی کرانیوتومی: (عمل باز): در آنوریسمهای بسیار کوچک زیر ۵m عمل جراحی بسته به نظر جراح میتواند صورت نگیرد.آنوریسم مغزی
در آنوریسم بزرگتر اولین گزینه جهت درمان آنوریسم عمل جراحی است. در صورت عدم امکان جراحی به علت شرایط بیمار و یا غیر قابل دسترسی بودن ضایعه آنوریسم گزینههای بعدی مطرح میشود. چرا که در صورت موفقیت عمل جراحی درمان ضایعه آنوریسم به صورت همیشگی- قطعی خواهد بود و اثر درمانی جراحی بلافاصله شروع خواهد شد.
عوارض عمل جراحی:
بسته به شرایط اولیه بیمار- از قبیل: ۱. شرایط عمومی بیمار ۲. سن بیمار ۳. محل آنوریسم ۴. میزان خونریزی و یا بیماریهای زمینهای همراه و سن بیمار میتواند متفاوت باشد.
به عنوان درمان جایگزینی در عمل جراحی مطرح است. خصوصاً در مواردی که به علت غیر دسترس بودن ضایعه خطر جراحی بیمار بالا باشد.
چندین روش مختلف جهت این مسئله صورت میگیرد:
۱.از قبیل تزریق مواد داخل ساگآنوریسم ۲. Coiling
با توجه به ظاهر کم خطرترین روش این روش نیز خطرات خاص خود را دارد.
عوارض اینترونشن (intervention):
۱ | Migration یا (مهاجرت) مواد تزریق شده داخل آنوریسم به داخل عروق مغز |
۲ | مهاجرت Micro Coil ها |
۳ | پارگی آنوریسم |
۴ | عفونت |
۵ | شروع اثر درمانی تأخیری گاهاً ۲-۱ سال آینده |
۶ | نیاز به درمانها و عملهای مجدد |
همچنین در موردی که اندازه آنوریسم بزرگ باشد و اثرات فشاری آنوریسم روی بافتهای اطراف و حساس مغزی باشد. Intervention نمیتواند گزینه مناسبی باشد.